Wybory parlamentarne w Polsce: co stoi na szali?

Polska przeprowadzi wybory parlamentarne 15 października, które mogą umocnić władzę rządzącej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS) na trzecią kadencję z rzędu lub doprowadzić do przejęcia władzy przez opozycję po raz pierwszy od 2015 roku2. Przed wyborami warto zwrócić uwagę na następujące kwestie:

1. Sondaże: Według Poll of Polls POLITICO, PiS ma obecnie 37% poparcia, a Koalicja Obywatelska 30%1. Trzy mniejsze partie również mają szansę dostać się do parlamentu: centrowo-prawicowa Trzecia Droga z 11% poparcia oraz Lewica z 10%1. Obydwie zadeklarowały chęć współpracy z Koalicją Obywatelską, aby odsunąć PiS od władzy1.
2. Mniejsze partie: Kluczowe jest, jak poradzą sobie mniejsze partie, ponieważ ich wyniki mogą wpłynąć na możliwość utworzenia rządów przez PiS lub opozycję1. Zasady wyborcze mówią, że partie muszą zdobyć co najmniej 5% głosów, a koalicje 8%, aby dostać się do parlamentu2.
3. Wolność i uczciwość wyborów: Chociaż wybory mogą być wolne, uczciwość jest kwestionowana1. Rząd PiS zorganizował referendum z czterema pytaniami, które mają na celu zaszkodzić opozycji i nie odzwierciedlają rzeczywistych polityk1. Ponadto, liczenie głosów będzie nadzorowane przez sędziów powołanych przez partię rządzącą1.

Główne partie i ich priorytety

• Prawo i Sprawiedliwość (PiS): Partia o orientacji narodowo-konserwatywnej i populistycznej, której liderem jest Jarosław Kaczyński2. PiS dąży do trzeciej kadencji władzy i koncentruje się na kwestiach społecznych, takich jak rodzina, wsparcie finansowe dla dzieci oraz podnoszenie płacy minimalnej6.
• Koalicja Obywatelska (KO): Centrowa koalicja pod przewodnictwem Donalda Tuska2. KO koncentruje się na ochronie liberalnych instytucji demokratycznych w Polsce i twierdzi, że PiS stanowi zagrożenie dla polskiej demokracji2. W kwestiach społecznych, KO popiera związki partnerskie dla par tej samej płci, pewien stopień świeckości oraz przywrócenie praw do aborcji2.
• Trzecia Droga: Centrowo-prawicowa koalicja, która łączy partię Polska 2050 założoną przez Szymona Hołownię oraz agrarną Polskie Stronnictwo Ludowe1. Trzecia Droga zadeklarowała chęć współpracy z Koalicją Obywatelską, aby odsunąć PiS od władzy1.
• Lewica: Partia o orientacji socjaldemokratycznej i lewicowej2. Lewica koncentruje się na rozszerzeniu polskiego państwa opiekuńczego, inwestycjach w odnawialne źródła energii, reformie edukacji oraz wsparciu dla polskiego rolnictwa2. W kwestiach społecznych, Lewica popiera legalną aborcję, dekryminalizację narkotyków, prawa LGBTQI+ oraz bardziej liberalną politykę imigracyjną2.

Kluczowe kwestie wyborcze

• Migracja: Stała się jednym z najbardziej kontrowersyjnych tematów przed wyborami6. Rząd PiS zaostrzył retorykę antymigracyjną, ostrzegając, że UE i opozycja chcą zmusić Polskę do przyjęcia imigrantów muzułmańskich6.
• Gospodarka: Polska gospodarka odniosła sukces od upadku komunizmu w 1989 roku, z wysokimi wskaźnikami wzrostu, które czterokrotnie zwiększyły PKB kraju w ciągu ostatnich 30 lat2. Jednak inflacja i wzrost cen są obecnie głównymi problemami dla wyborców2.
• Relacje z UE: Wynik wyborów może wpłynąć na relacje Polski z Unią Europejską6. Opozycja obiecuje odblokować fundusze unijne natychmiast po przejęciu władzy, podczas gdy rządząca partia PiS zaprzecza planom wyjścia z UE6.

W dniu wyborów odbędzie się również referendum z czterema pytaniami, które mają na celu zachęcić większą liczbę wyborców do głosowania6. Pytania dotyczą m.in. przyjmowania imigrantów, demontażu bariery na granicy z Białorusią, sprzedaży majątku państwowego oraz podniesienia wieku emerytalnego6. Opozycja twierdzi, że pytania mają na celu wprowadzenie w błąd wyborców i zaszkodzić opozycji5.